Zabawa a rozwój dziecka

Zabawa jest nieodłącznym elementem dziecięcego bytu, a to pociąga za sobą kroczenie w parze z jego rozwojem. Zabawa kształci, uczy i wychowuje. Poprzez zabawę dziecko uczy się iść przez życie współdziałając z innymi. Bez zabawy dziecko nie będzie się dobrze rozwijać, należy pamiętać jednak, aby to dziecko, a nie rodzic wybierało w co ma ochotę się bawić. Nawet jeśli zabawa jest średnio przemyślana - nie jest to istotne, najważniejsze aby dziecko dobrze się bawiło.

Dlaczego zabawa jest tak istotna w rozwoju dziecka?
Przede wszystkim zabwa to bycie w ciągłym ruchu, a to że aktywność fizyczna (nie tylko u dzieci) jest wskazana - wiemy wszyscy! Bycie aktywnym już we wczesnym dzieciństwie pozwala utrzymać prawidłową wagę podczas całego życia, a co za tym idzie - zapobiega otyłości w przyszłości. Podczas zabawy dziecko poznaje swoje ciało oraz ćwiczy kontrolę nad nim. Koordynuje swoje ruchy oraz stara się zachować prawidłową postawę swojego ciała. Podczas zabawy dziecko uczy się orientacji w terenie, co dobrze wpływa na rozwój jego układu nerwowego. Zdobyte podczas zabawy doświadczenie będzie stanowić podstawę podczas kształtowania się złożonych czynności, takich jak mówienie, czytanie czy pisanie. Ponadto pogłębia się także jego wyobraźnia i ma lepsze postrzeganie świata od rówieśników, szczególnie tych, którzy stronią od dobrej zabawy. Zabawa jest również okazją do nawiązywania kontaktów i rozwijania swoich umiejętności interpersonalnych. Poprzez nawiązywanie kontaktów z innymi dziećmi, samo uczy się współpracy i zabawy w grupie. Ucząc się współpracy z innymi, dziecko uczy się również współzawodnictwa, wygrywania jak i ponoszenia porażek. Dzielne znoszenie niepowodzeń podczas zabawy nauczy dziecko radzenia sobie z problemami w późniejszym życiu. Ostatnim wymienionym tutaj pozytywnym aspektem zabaw będzie wyższy iloraz inteligencji u "zabawowych" dzieci a także osiąganie przez nich wyższych wyników w nauce. Oprócz "widocznych" korzyści, istnieją także te nieco mniej dostrzegane i doceniane zarówno przez dzieci jak i dorosłych - podczas zabawy poprawia się krążenie krwi, zwiększa utlenowanie organizmu a także pobudzają się płuca i układ mięśniowy do pracy. Jest to szczególnie ważne w okresie wczesnego dzieciństwa - wtedy, kiedy rozwój naszego malucha jest najszybszy i tak bardzo ważny. Pamiętać należy jednak, że zabawa zawsze musi być dobrana do wieku i umiejętności dziecka, tak by w czasie jej trwania dziecko nie zraziło się do niej, ponieważ nie może sprostać jej wymaganiom. To może całkowicie zniechęcić nasze dziecko do dalszej zabawy.

Jaka zabawa jest dobra?
Nie ma jednoznacznej odpowiedzi na to pytanie. Każde dziecko lubi co innego, inna kategoria zabawy sprawia mu przyjemność. To, jaką zabawę lubi Twoje dziecko zależy od wieku czynników m.in. od jego temperamentu, zainteresowań a także indywidualnych potrzeb. Jeśli wydaje Ci się, że do zabawy konieczne są zabawki - jesteś w błędzie. Dziecko potrafi samo wymyślić sobie idealną zabawę, nie posiadając ku temu stosownych rekwizytów. Czasem więc warto odłożyć wszelkie materialne pomoce na bok i dać wodze swojej fantazji. Spontaniczne zabawy są najlepsze!

Pytając o idealne miejsce do zabawy - odpowiedź będzie taka sama. Nie istnieje takie miejsce, aczkolwiek zdecydowanie lepszym pomysłem od siedzenia w domu z dzieckiem jest wyjście z nim na podwórko. Plac zabaw, polana czy deptak to miejsca gdzie dziecko spotkać może wiele innych dzieci, z którymi będzie się świetnie bawić. Ponadto miejsca te poprawią kondycję organizmu dziecka i na pewno bardziej rozwiną jego wyobraźnię. Ponadto jest jeszcze plus dla rodziców - jeśli dziecko bawi się z innymi dziećmi, mamy chwilę dla siebie - warto więc podczas takiego wyjścia zabrać ze sobą ulubioną książkę czy gazetę. Należy tylko cały czas pamiętać, że wszystkie zabawy powinny odbywać się w miejscach bezpiecznych, najlepiej do tego przeznaczonych.

Zastanawiasz się pewnie, gry tradycyjne czy komputerowe czy te, dostępne na wszelkiego typu tabletach i smartfonach. Nie ma to znaczenia. Ważne jest tylko, by z tych elektronicznych dziecko nie korzystało za długo. Przebywanie w bezruchu przez dłuższy czas w ciągu całego dnia na pewno nie wpłynie pozytywnie na rozwój naszego dziecka.

Omawiając temat, można pokusić się o sporządzenie listy dobrej zabawy, przy czym pamiętać należy o tym że najlepsza zabawa to ta najbardziej spontaniczna.

Dobra zabawa:
- bezpieczna,
- spontaniczna,
- aktywna,
- przyjemna,
- rozwijająca wszystkie zmysły,
- wybrana przez dziecko,
- dostosowana do wieku i umiejętności dziecka,
- dziecko jest samodzielne, ograniczmy swoją pomoc do minimum,
- zespołowa lub grupowa,
- minimalna ilość zabawek.

A na koniec pamiętajmy zawsze te słowa, patrząc na bawiące się dziecko:
"Dziecko nie bawi się dlatego, że jest dzieckiem, ale bawi się dlatego, by stać się dorosłym".